سمینار سلول های بنیادی؛ پتانسیل ها و چشم اندازها به همت جهاد دانشگاهی در اراک برگزار شد

دکتر ضرابی سوم شهریورماه در سمینار سلول های بنیادی؛ پتانسیل ها و چشم اندازها که به همت جهاد دانشگاهی استان مرکزی و بیمارستان سینا اراک در این بیمارستان برگزار شد، با بیان اینکه مدت زمان زیادی از تولد دانش سلول های بنیادی در جهان نمی گذرد، اظهار کرد: سلول های بنیادی دارای دو ویژگی خود نوزایی و توانایی متمایز از دیگر سلول ها دارند و در واقع می توانند تمامی سلول های بدن را ایجاد کنند و در مغز استخوان وجود دارند.

وی با اشاره به اینکه این سلول ها در درمان بیماری هایی که منشاء خونی دارند، قابل استفاده هستند، افزود: خون موجود در بند ناف، منبع اصلی و مملو از سلول های بنیادی است، اما عموما بند ناف در زمان زایمان به عنوان یک زباله بیولوژیک دور انداخته می شود در حالی که می توان پس از انجام آزمایشات متعدد و تست های کنترل کیفیت، سالها این نمونه را در اختیار داشت که باید در تانک های نیتروژن مایع و در دمای منفی ۱۹۶ نگهداری شود.

دکتر ضرابی با اشاره به فعالیت بانک خون بند ناف به دو شکل در جهان، گفت: در روش اول خون بند ناف به شکل عمومی به بانک داده می شود که امکان در اختیار گذاشتن این خون برای هر فردی وجود دارد، اما در بانک خون خصوصی، این خون فقط برای استفاده یک فرد نگهداری می شود و در ایران نیز این بانک عمومی و خصوصی فعالیت دارد.

وی با بیان اینکه در ۱۲۰ بانک عمومی جهان ۸۰۰ هزار نمونه و در ۲۵۰ بانک خصوصی بیش از ۷ میلیون نمونه ذخیره شده است، گفت: در امریکا بیش از ۱.۲ میلیون نمونه در بانک خصوصی و بیش از ۲۳۵ هزار نمونه خون بند ناف ذخیره شده است و تا امروز ۴۰ هزار نمونه خون بند ناف برای درمان بیماری ها در جهان مورد استفاده قرار گرفته است.

ضرابی گفت: در ایران، بانک عمومی در بیمارستان شریعتی و سازمان انتقال خون فعال است و در این دو مرکز ۱۰ هزار نمونه ذخیره سازی شده است، اما در رویان، ۱۸۰ هزار نمونه خون بند ناف ذخیره شده است. بزرگترین ذخیره سازی خون بند ناف را در خاورمیانه داریم و امسال به ۲۰۰ هزار نمونه می رسیم. به خانواده ها ذخیره سازی نمونه را حتما توصیه می کنیم چراکه نگهداری این نمونه در واقع مصداق بیمه بیولوژیک است.

وی با تاکید بر اینکه جمع آوری این نمونه کاملا ایمن و سالم انجام می شود، افزود: در زمان پیوند سلول های بنیادی فرد دهنده و گیرنده باید تطبیق کامل داشته باشند، اما از سلول های بنیادی در خون بند ناف می توان استفاده ای گسترده تر داشت.

ضرابی تصریح کرد: در خون بند ناف بین ۶۰۰ هزار تا دو میلیون سلول وجود دارد و تعداد آن در واقع به طول بند، اندازه جفت، نوع زایمان، وزن نوزاد و شرایط مادر در حین زایمان بستگی دارد و اگر بخواهیم از آن برای درمان بیماری های خونی استفاده کنیم، باید برای کودکان با وزنی زیر ۳۰ کیلوگرم انجام گیرد و برای افراد بزرگسال باید تعداد بیشتری کیسه خون بند ناف استفاده شود.

وی با بیان اینکه در درمان بیماری های دارای منشاء خونی، انواع سرطان ها، بیماری تالاسمی، لنفوم ها و ... از سلول های بنیادین خون بند ناف استفاده می شود، گفت: برای هر بیماری که سیستم خونی را تحت تاثیر قرار دهد می توان از سلول های بنیادی خون ساز استفاده کرد و در بانک خون بند ناف رویان در واقع برای این بیماری ها، پیوند انجام شده و حتی در بحث اوتیسم نیز موارد بالینی آغاز شده است.

مدیرعامل بانک خون بند ناف کشور گفت: برای دیابت نوع دو، بیماری های کبدی، کلیوی، سرطان ها و .... تحقیقات بسیاری در جهان در حال انجام است و کارآزمایی های بالینی در این رابطه صورت گرفته است. در ایران نیز کارآزمایی های بسیاری در جریان است و در حوزه فلج مغزی از سلول های بنیادی خون بند ناف برای بچه های ۴ تا ۱۴ سال استفاده شد. ۱۲۰ کودک دارای مشکل بلع، تکلم، حرکتی و ... تحت کارآزمایی قرار گرفتند و تاکنون بیش از ۷۰۰ تزریق(تزریق سلول در نخاع)انجام شده است. فاز دوم اینکار به اتمام رسیده و با توجه به تاثیرات مثبتی که شاهد هستیم به نظر می رسد که در سال آینده می توان این روش درمانی را معرفی کرد.

وی اضافه کرد: برای کودکان مبتلا به اوتیسم نیز فاز آزمایشی برای ۶ کودک آغاز شده است و فاز نخست آن رسما از پاییز اجرایی می شود.

ضرابی تصریح کرد: در زمان تولد نوزاد، علاوه بر خون بند ناف، ضمائم دیگری چون بافت بند ناف، پرده آمونیوتیک، جفت و ... از رحم خارج می شود که به عنوان زباله بیولوژیک قلمداد می شوند، اما بافت بند ناف منبع سلول های بنیادی غیرخونی است، پرده آمونیوتیک به عنوان زخم پوش در سوختگی ها زخم پای دیابت و جراحی قرنیه قابل استفاده است و سرم خون بند ناف برای محیط کشت قابلیت بهره برداری دارد، بر این اساس امروز طرحی در قالب راه اندازی پالایشگاه محصولات زایمان در نظر است چراکه می توان بیش از ۳۰ محصول از این زباله ها قابل استفاده است.

وی با اشاره به اینکه پالپ دندان نیز منبع سلول های بنیادین است که ذخیره سازی می شود، گفت: در ریشه دندان شیری و عقل، سلول بنیادی غیرخونی وجود دارد که ذخیره سازی آن انجام خواهد شد.

ضرابی تصریح کرد: سالانه باید بیش از ۴ هزار پیوند در کشور انجام گیرد، اما فعلا حدود هزار پیوند انجام می شود و دلیل این امر کم بودن تعداد مراکز ذخیره سازی است، با توجه به اینه جامعه به سمت تک فرزندی حرکت می کند باید از این نمونه ها به عنوان عامل بیمه خانواده استفاده کرد.

به گزارش ایسنا؛ در این همایش رییس بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی سینا نیز با اشاره به اینکه در بحث خون بند باف سالهاست پژوهش های بسیاری صورت گرفته است، اما هنوز ناگفته در این حوزه بسیار است و دانش عمومی مردم در این حوزه کم است، اظهار کرد: خون بند ناف می تواند در درمان بیماری ها بسیار موثر باشد و باید اطلاعات کافی در این حوزه در اختیار مردم قرار داده شود.

دکتر مرتضی صدیقی تصریح کرد: پزشکان و متخصصان زنان اگر در این حوزه توجیه شوند می توانند مبلغ خوبی درخصوص ذخیره سازی خون بند ناف باشند، اما هنوز دانش عمومی در این حوزه اندک است و باید آگاهی بخشی در این حوزه افزایش یابد./ایسنا